Bewindstelling en stappenplan
Stefanie Eigenraam
Vanaf het moment dat je 18 jaar wordt, ben je handelingsbekwaam. Dit houdt in dat je zelfstandig contracten kunt aangaan. Sommige mensen kunnen hun eigen belangen echter niet voldoende behartigen. Om deze personen te beschermen staan er wettelijk dan ook een drietal opties open, namelijk curatele, bewind en mentorschap. In dit artikel zal kort worden ingegaan op wat bewind inhoudt, wanneer je onder bewind kan worden gesteld, hoe dit gebeurt en zal afsluitend een kort stappenplan aan de orde komen waarin het wijzigen van de bewindvoerder zal worden behandeld.
Wat is bewind?
Bewindvoering is bedoeld voor mensen die door hun lichamelijke of geestelijke toestand (tijdelijk) niet goed kunnen omgaan met hun geld en bezittingen. Bewindvoering wordt daarom ook wel beschermingbewind genoemd. De bewindvoerder heeft hierbij de taak om de goederen van de persoon in kwestie te beheren, denk hierbij bijvoorbeeld aan salaris, uitkeringen en loon. Het is echter ook mogelijk dat de bewindvoering alleen betrekking heeft op één bepaald goed. Wanneer dit het geval is, zal dit door de rechter zijn bepaald.
Wanneer kun je onder bewind worden gesteld?
Wanneer u niet in staat bent om de eigen financiën te regelen, kunt u voor bewind in aanmerking komen. Dit moet blijken uit een verklaring van een arts, psychiater of uit een sociaal verslag van een hulpverlenende instantie. Wanneer u onder bewind wordt gesteld, zal dit inhouden dat u niet meer zelfstandig mag beslissen over uw goederen. Hiervoor zal altijd toestemming nodig zijn van de bewindvoerder. Naast dit verplichte beschermingsbewind, kunt u ook vrijwillig kiezen voor een onder bewindstelling. Dit kan bijvoorbeeld wanneer u problemen heeft met rondkomen.
Hoe word je onder bewind gesteld?
Onder bewindstelling loopt via de kantonrechter. Er zijn een aantal personen die een verzoek kunnen indienen tot het instellen van bewind: De betrokkene zelf, de echtgenoot of partner, familieleden tot de vierde graad en degene die gezag uitoefent (bij minderjarigen, dan wel in het geval van stiefouders). Daarnaast kunnen ook professionals een dergelijk verzoek indienen, denk aan de instelling die de betrokkene verzorgt of begeleidt, de Officier van Justitie, Het College van Burgemeester & Wethouders, maar ook een huidige bewindvoerder, wanneer er al sprake is van een regeling.
Daarnaast moet de bewindvoerder die wordt benoemd aan een aantal eisen voldoen (bijv. niet in staat van faillissement verkeren) en handelingsbekwaam zijn. Ook rechtspersonen kunnen worden benoemd als bewindvoerder. Het aanvragen van bewindvoering loopt in beginsel via een formulier dat moet worden ingevuld en moet worden gezonden naar de rechtbank.
Hoe kan ik de bewindstelling beëindigen, dan wel mijn bewindvoerder wijzigen?
Een vraag die binnen de rechtswinkel redelijk vaak wordt gesteld, is hoe men de onder bewindstelling kan beëindigen, dan wel de bewindvoerder kan wijzigen. Het beëindigen van bewind is zeer moeilijk wanneer er geen aantoonbaar verschil in de situatie zit. Vaak is iemand onder bewind gesteld door bijvoorbeeld een geestelijke ziekte. Zolang deze ziekte aanhoudt is het dan ook zeer onwaarschijnlijk dat de bewindvoering door de rechter zal worden beëindigd. Het is dan ook van belang om te bekijken wat in eerste aanleg de reden was voor de onder bewindstelling, en of deze situatie inmiddels is veranderd. Wanneer de situatie namelijk aantoonbaar is veranderd, kan hier voor de kantonrechter een beroep op worden gedaan.
In de meeste gevallen zal een verzoek tot wijziging van de huidige bewindvoerder succesvoller zijn. In het stappenplan dat volgt zal aan de orde komen hoe een dergelijk verzoek tot wijziging in zijn werk gaat:
- Wanneer u de bewindvoerder wilt wijzigen, zal u een verzoekschrift in moeten dienen bij de kantonrechter. Dit is in feite een brief met uw verzoek erin. Deze brief zal de reden van de wijziging moeten bevatten en een bereidverklaring van de nieuwe bewindvoerder. Het is dus allereerst van belang dat u weet naar welke nieuwe bewindvoerder u wilt.
- De volgende stap is dat u contact opneemt met de nieuwe gewenste bewindvoerder. Deze kan in de verzoekschriftprocedure veel werk uit handen nemen door de vereiste documenten voor te leggen aan de kantonrechter.
- Bij de nieuwe bewindvoerder zullen een aantal documenten moeten worden ingevuld, zoals de eerder genoemde bereidverklaring. Hierin geeft de bewindvoerder aan dat hij of zij ermee instemt om uw nieuwe bewindvoerder te worden.
- Afsluitend zal een begeleidende brief moeten worden geschreven, waarin u moet aangeven waarom u van bewindvoerder wilt veranderen (het verzoekschrift). In veel gevallen kan de nieuwe bewindvoerder helpen met het opstellen van een goede inhoudelijke brief. Wanneer dit niet het geval is kunt u natuurlijk altijd een afspraak maken bij de Rechtswinkel, zodat wij u hierbij kunnen helpen.
- Wanneer alle stukken zijn ingeleverd bij de rechtbank, zal de rechtbank bekijken of de verandering gegrond is.
- Indien de rechter besluit dat de verandering gegrond is, zal de overgang van de ene naar de andere bewindvoerder worden geregeld tussen de bewindvoerders zelf. U hoeft hier dus niets aan te doen. Mocht de rechter anders beslissen, dan staat tegen deze beslissing hoger beroep open bij het gerechtshof.
