Rochelle Hinsen
We tekenen allemaal weleens algemene voorwaarden, soms zelfs zonder dat we het door hebben. Soms staat er in deze voorwaarden iets waar je eigenlijk niet akkoord mee wilde gaan, maar je hebt de voorwaarden al geaccepteerd zonder ze te lezen. Ben je dan gebonden aan die algemene voorwaarden of kun je er toch nog onderuit?
Uitgangspunt
Het uitgangspunt is dat je gewoon gebonden bent door algemene voorwaarden die je hebt geaccepteerd, ook al heb je ze niet gelezen. Dit volgt uit artikel 6:232 van het Burgerlijk Wetboek (hierna: BW). Dit kan tot ongewenste situaties leiden. Grote bedrijven zullen hun algemene voorwaarden zodanig lang maken, dat niemand ze wil lezen. Zij kunnen hier dus misbruik van maken door allerlei bepalingen op te nemen die onredelijk zijn voor jou. Jij zult de voorwaarden niet lezen omdat het zo lang is en je bent vervolgens gebonden aan bepalingen die onredelijk zijn. Hier heeft de wetgever gelukkig een oplossing voor.
Bescherming
De wetgever biedt bescherming tegen algemene voorwaarden. Artikel 6:233 BW vormt twee beschermingsgronden:
- Als de bepaling onredelijk bezwarend is voor jou als wederpartij, is de bepaling vernietigbaar.
- Als de algemene voorwaarden niet ter kennisneming zijn aangeboden, zijn de algemene voorwaarden vernietigbaar.
Onredelijk bezwarend
Voor consumenten heeft de wetgever ten aanzien van de eerste beschermingsgrond extra waarborgen gecreëerd. Voor deze groep heeft hij namelijk twee lijsten gemaakt: de zwarte en de grijze lijst (artikel 6:236 en 6:237 BW). Op de zwarte lijst staan allerlei bepalingen waarvan de wetgever heeft aangegeven dat deze per definitie onredelijk bezwarend zijn. Als een bepaling uit de algemene voorwaarden dus op deze lijst staat, hoef je daar alleen maar een beroep op te doen. Je hoeft dan dus niet meer te bewijzen dat een bepaling onredelijk bezwarend is voor jou: de bepaling is al per definitie onredelijk bezwarend.
Op de grijze lijst staan ook een aantal bepalingen. De wetgever heeft over bepalingen op de grijze lijst gezegd dat daarvan wordt vermoed dat ze onredelijk bezwarend zijn. Dit betekent voor jou dat als een bepaling op de grijze lijst staat, jij daar een beroep op kan doen. Jij hoeft dan niet meer te bewijzen dat de bepaling onredelijk bezwarend is, de wederpartij moet bewijzen dat de bepaling niet onredelijk bezwarend is. Dit is voor jou dus gunstig omdat je geen bewijslast meer hebt: die is verschoven naar de wederpartij. Kortom, bepalingen op de zwarte lijst zijn per definitie onredelijk bezwarend. Bij bepalingen op de grijze lijst verschuift de bewijslast naar de wederpartij.
Kennisneming
De wederpartij heeft de plicht om de algemene voorwaarden ter kennisneming aan te bieden. Als je dus nooit de kans hebt gekregen van de wederpartij om de algemene voorwaarden te lezen, zijn deze per definitie vernietigbaar. Dit betekent dat wanneer je hier een beroep op doet bij de rechter en ook kunt bewijzen dat je de algemene voorwaarden nooit hebt gelezen, de algemene voorwaarden niet meer gelden. Dit punt vormt het verschil met de eerste beschermingsgrond. De eerste beschermingsgrond zorgt ervoor dat één of meerdere specifieke bepalingen vernietigd kunnen worden, de tweede beschermingsgrond zorgt ervoor dat de algemene voorwaarden als geheel vernietigd kunnen worden.
Uit bovenstaande blijkt dat het dus eigenlijk niet zo erg hoeft te zijn als je gebonden bent aan algemene voorwaarden wanneer je ze niet hebt gelezen. De wetgever heeft, vooral voor de consument, veel beschermingsgronden opgenomen in de wet. Op deze manier kun je eigenlijk nooit gebonden worden door algemene voorwaarden die onredelijk zijn voor jou. Heb jij algemene voorwaarden getekend waar je het eigenlijk niet mee eens bent? Maak een afspraak met Rechtswinkel Westland, wij helpen je graag.
