Inleiding
Celine Banen
Voordat een werknemer bij de werkgever in dienst treedt, zullen er bepaalde arbeidsvoorwaarden worden overeengekomen. Er zijn bijvoorbeeld afspraken gemaakt over de arbeidsduur, salaris en vakantiedagen. Een groot deel van deze arbeidsvoorwaarden worden vastgelegd in de arbeidsovereenkomst en eventueel een bedrijfsreglement. In het geval dat er een cao van toepassing is, zullen hier ook arbeidsvoorwaarden in staan. Uiteraard zijn er ook een aantal wetten die over de arbeidsvoorwaarden gaan. Als de werkgever de arbeidsvoorwaarden van een of meerdere werknemers wil gaan wijzigen, zijn er bepaalde stappen van belang. Voor een wijziging van de arbeidsvoorwaarden is er in beginsel instemming van de werknemer nodig. Een eenzijdige wijziging vanuit de werkgever, zonder toestemming van een werknemer, is dus niet altijd mogelijk.
Collectieve of individuele wijziging?
Ten eerste is het belangrijk om een onderscheid te maken tussen een collectieve en een individuele wijziging van de arbeidsvoorwaarden. Een individuele wijziging houdt in dat de werkgever alleen de arbeidsvoorwaarden van een enkele werknemer wil wijzigen. Een collectieve wijziging betekent dat er op collectief niveau (dus voor een bepaalde grote groep werknemers) een wijziging zal worden doorgevoerd. Een voorbeeld van een collectieve wijziging is de verlaging van de jaarlijkse bonus.
Individuele wijziging
Indien de werkgever een wijziging van arbeidsvoorwaarden van een individuele werknemer wil doorvoeren, kan dit alleen via de weg van artikel 7:611 BW. In dit artikel staat het goed werknemerschap beschreven. Om het goed werknemerschap uit dit artikel verder in te vullen, zal er vervolgens naar de jurisprudentie moeten worden gekeken. De belangrijkste arresten die over de individuele wijziging gaan zijn de arresten Van der Lely/Taxi Hofman en Stoof/Mammoet. Uit deze arresten volgt ten eerste dat het om gewijzigde omstandigheden op het werk moet gaan. Ten tweede moet het voorstel van de werkgever redelijk zijn. Tot slot is een wijziging niet mogelijk als de aanvaarding ervan niet in redelijkheid van de werknemer kan worden gevergd. Dit wordt ook wel de dubbele redelijkheidstoets genoemd.
Collectieve wijziging
Indien de werkgever een collectieve wijziging wil doorvoeren, zal er eerst moeten worden bekeken of er een eenzijdig wijzigingsbeding (artikel 7:613 BW) in de arbeidsovereenkomst is opgenomen. In het geval dat er geen eenzijdig wijzigingsbeding is opgenomen, kan er alleen gewijzigd worden op grond van de derogerende werking van de redelijkheid en billijkheid (artikel 6:248 BW) of op grond van onvoorziene omstandigheden (artikel 6:258 BW). Deze situaties zullen echter niet snel door de rechter worden aangenomen. Als er wel een eenzijdig wijzigingsbeding is opgenomen, zal er voor de werkgever sprake moeten zijn van een zwaarwichtig belang waardoor het redelijk is dat het belang van de werknemers moet wijken.
Afspraak maken
Heeft u een vraag over de eenzijdige wijziging van uw arbeidsvoorwaarden? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvende en kosteloze afspraak!